انسلین (Anselin) (1988) روش های درونیابی در تحلیل داده های فضایی را به دو شاخه تقسیم می کند: روش های درونیابی قطعی و روش های درونیابی زمین آماری (کریگینگ). نوع داده ها و هدف تحقیق مشخص می کند که از کدامیک از این دو روش درونیابی باید استفاده شود.
وزن دهی مشاهدات در هر دو روش قطعی و کریگینگ بر اساس میزان فاصله هر یک از مشاهدات از مکان هدف (مکانی که فاقد نمونه است و قصد برآورد مقدار متغیر در آن را داریم) است، فاصله بیشتر معادل وزن کمتر برای هر یک از مشاهدات است.
تفاوت این دو روش از آنجایی آغاز می شود که در درونیابی به روش قطعی، تنها از توابع ریاضی برای وزن دهی به مشاهدات استفاده می شود و وزن دهی در این روش تا حدی تجربی است. در این روش فرض بر این است که رابطه ای قطعی (deterministic) بین مکان های نمونه گیری و متغیرهای مورد مطالعه وجود دارد، این در حالیست که هیچ مدلی نمی تواند تغییرات یک پدیده را به طور کامل توصیف کند. در چنین شرایطی کاربرد روش های زمین آماری بیشتر مشخص می شود زیرا روش های قطعی قادر به ارائه واریانسی برای پیشگویی ارائه شده نیستند و مقدار خطای آن را نمی توانند مشخص کنند در حالیکه روش های زمین آماری، نه تنها واریانس پیشگو را تعیین می کنند بلکه کمترین مقدار ممکن برای واریانس را نیز برآورد می کنند. در درونیابی به روش کریگینگ هم از توابع ریاضی و هم از روش های آماری (مانند خودهمبستگی) برای وزن دهی به مشاهدات استفاده می شود و پژوهشگر در وزن دهی اعمال نظر نمی کند.
در بسیاری از تحقیقات، روش های کریگینگ کارایی بیشتری در پیشگویی از خود نشان داده اند.
تعدادی از روش های درونیابی کریگینگ به قرار زیر است:
- کریگینگ ساده
- کریگینگ عادی
- کریگینگ عام
- کریگینگ نشانگر
- هم-کریگینگ
تعدادی از روش های درونیابی قطعی نیز در ادامه فهرست شده است:
- درونیاب های چندجمله ای عمومی(GPI )
- درونیاب های چندجمله ای محلی (LPI)
- معکوس فاصله وزنی(IDW)
- توابع پایه شعاعی (RBF)
- درونیاب کرنل با مانع
- اسپلاین ها
